Robot – kolega z pracy

Robotyczne ręce do pracy

 
Robotyzacja jest faktem. Automatyzacja i sztuczna inteligencja coraz szerszej wkraczają w różne obszary ludzkiej działalności (np. rolnictwo). Przedsiębiorstwa wdrażają efekty prac robotyków i automatyków. Czy należy obawiać się ograniczania czynnika ludzkiego, czy wręcz przeciwnie – traktować ten trend jako remedium na współczesne problemy pracodawców w poszukiwaniu rąk do pracy i niską jej efektywność? Proces robotyzacji z pewnością otwiera nowe dziedziny badawcze. Jedną z nich jest Human-Robot Interaction.

Human-Robot Interaction (HRI) to rozwijająca się tematyka badań i pole zastosowań. Ta interdyscyplinarna dziedzina, dopiero rozwija się w Polsce. Nie ma wielu rodzimych badań w tym obszarze, szczególnie takich, które byłby prowadzane w naturalnym środowisku pracy, a nie w laboratorium.

W 2019 roku, ASM – Centrum Badań i Analiz Rynku przeprowadziło badanie, dotyczące planów robotyzacji w małych i średnich firmach produkcyjnych w Polsce (300 respondentów). W efekcie analiz powstał raport – „Barometr robotyzacji MŚP”. Jego wyniki wskazują, iż kwestia robotyzacji stanowi ważny element w planowaniu rozwoju przedsiębiorstwa – wg klasy wielkości przedsiębiorstw robotyzację stanowisk pracy w ciągu najbliższych 3 lat deklaruje 21,9% małych firm i 46,2% średniej wielkości jednostek.
 

Firmy rozważające robotyzację stanowisk produkcyjnych w okresie najbliższych 3 lat wg regionów i wielkości (źródło: „Barometr robotyzacji MŚP”)

 

Bez względu na wielkość przedsiębiorstwa – najistotniejszym czynnikiem motywującym do robotyzacji stanowisk produkcyjnych jest zmniejszenie kosztów produkcji przy jednoczesnym zwiększeniu jej efektywności.
 

Najważniejsze czynniki, które motywują decyzję o robotyzacji stanowiska produkcyjnego
(źródło: „Barometr robotyzacji MŚP”)

 
ANDRZEJ SOLDATY – Prezes Zarządu Fundacji Platforma Przemysłu Przyszłości:
„Rosnące zainteresowanie robotyzacją wynika przede wszystkim z tego, że firmy zaczynają dostrzegać w robotach szansę na uelastycznienie procesów produkcyjnych, standaryzację jakości oraz uzupełnienie braków kadrowych. Stosunek do robotów zmienia się, zarówno z perspektywy przedsiębiorców, jak i pracowników. Robot to już nie nowinka techniczna, a narzędzie produkcyjne, które może pomóc rozwiązać konkretne problemy.”
 

Human Robot Interaction Teams

Dyskusja nad tezą, czy roboty zabierają czy generują miejsca pracy, nie ma końca, ani zdecydowanego zwycięzcy. Obszar nowego typu zespołów pozostaje, póki co, na marginesie dyskursu. Badania kooperacji ludzi i robotów/cobotów, w kontekście powstania nowego typu zespołów i wykreowania nowego modelu zarządzania stanowią przedmiot analizy MAGDALENY MORZE z Łukasiewicz – Poznańskiego Instytutu Technologicznego.

Badania prowadzone będą w dziedzinie „zarządzanie”, zatem dotyczyć mają kwestii związanych z ludzkim odbiorem procesu robotyzacji. „Chcę dowiedzieć się jak ludzcy pracownicy czują się w zrobotyzowanym środowisku. Czy implementacja robotów tworzy już inny, nowy typ zespołów pracowniczych? Jak takie zespoły pracują, czy menadżerowie czują jakoby takimi zespołami zarządzało się inaczej niż typowo ludzkimi, w kontekście np. zaufania ludzi do maszyn, odpowiedzialności za zadania, motywacji do pracy, itp.” –  odpowiedzi na te pytanie szuka MAGDALENA MORZE w realizowanym doktoracie wdrożeniowym.

O rozważaniach na temat relacji człowiek-robot we współczesnych zespołach pracowniczych można przeczytać tutaj